Honderd pagina’s vol gevoel. Dat lijkt me de meest accurate samenvatting van Zo Donker Buiten van Marnix Peeters. In dit kort boekje brengt Peeters een ode aan zijn moeder. Bertha, of Bertje, was een doodgewone Vlaamse vrouw met een doodgewoon Vlaams leven, een leven dat in de laatste zeven jaar werd doorkruist door dementie. In een bundeling van herinneringen, anekdotes en observaties verwerkt hij samen met de lezer op uitmuntende en emotionele wijze haar dood.
Vanop de cover kijkt Bertje je aan, en hoewel je haar niet kent, heb je op het einde van het boek het gevoel dat ook jij haar een beetje bent kwijt geraakt. Er gaat een enorme herkenbaarheid van haar verhaal uit, niet noodzakelijk omwille van haar ervaring met dementie, maar omdat haar blik op de wereld en levensloop parallel loopt met die van elk van onze (groot)ouders.
Zelf herkende ik in Bertje mijn eigen oma’s en opa’s, maar ook de grootouders van mijn vriend of de senioren die ik leerde kenden tijdens mijn vakantiewerk in het rusthuis. Het zijn mensen die hun partner uitkozen tijdens de dorpskermis, die nooit klaagden, die emoties niet gauw uitspraken, en die gewoon al gek genoeg vonden.
Het zijn mensen die enkel naar de openbare omroep keken, geen verre reizen maakten, spaghetti eten al vrij exotisch vonden en de grootste vrijheid vonden in hun eigen tuin.
Dit boek vertelt hun verhaal, het verhaal van een generatie mensen die “gemaakt zijn uit een hout dat in de natuur niet meer voorkomt”. En het verhaal van Bertje natuurlijk. Wat was het fijn om haar te leren kennen.
(Lies, op Goodreads over Zo donker buiten)